Zachowek – komu przysługuje i jak go wyliczyć? Wielu Polaków nie wie, że mają prawo do spadku!

Nie każdy, kto został pominięty w testamencie, musi pogodzić się z utratą prawa do spadku. Polskie prawo przewiduje instytucję zachowku, która chroni najbliższych członków rodziny przed całkowitym wydziedziczeniem. Komu przysługuje zachowek, jak obliczyć jego wysokość i jak dochodzić swoich praw? Wyjaśniamy najważniejsze zasady.
Zachowek – komu przysługuje i jak go wyliczyć?, fot. Shutterstock

Czym jest zachowek?

Zachowek to roszczenie pieniężne przysługujące najbliższym członkom rodziny zmarłego, którzy zostali pominięci w testamencie lub otrzymali mniejszą część spadku, niż wynikałoby to z przepisów o dziedziczeniu ustawowym. Celem zachowku jest ochrona interesów osób najbliższych spadkodawcy.

Komu przysługuje zachowek?

Prawo do zachowku mają:

• zstępni zmarłego (dzieci, wnuki, prawnuki),
• małżonek,
• rodzice zmarłego (jeśli nie ma zstępnych).

Zachowek nie przysługuje rodzeństwu, dalszym krewnym ani osobom niespokrewnionym.

Spadek po bezdzietnych. Kto dostanie majątek, gdy nie ma dzieci?
Śmierć bliskiej osoby to zawsze trudny moment, a kwestie spadkowe potrafią dodatkowo skomplikować sytuację rodziny. Szczególnie dużo pytań pojawia się, gdy zmarły nie pozostawił po sobie dzieci. Kto wtedy dziedziczy majątek? Odpowiedź...

Kiedy nie przysługuje zachowek?

Zachowek nie przysługuje osobom:

• wydziedziczonym przez spadkodawcę w testamencie z ważnych powodów,
• uznanym za niegodnych dziedziczenia,
• które odrzuciły spadek,
• które zrzekły się dziedziczenia.

Jak wyliczyć wysokość zachowku?

Wysokość zachowku zależy od wartości udziału spadkowego, który przypadłby uprawnionemu przy dziedziczeniu ustawowym.

• Dzieci, małżonek, rodzice – zachowek wynosi połowę wartości udziału spadkowego.
• Osoby trwale niezdolne do pracy lub małoletnie dzieci – zachowek wynosi dwie trzecie wartości udziału spadkowego.

Przy obliczaniu zachowku bierze się pod uwagę:

• wartość majątku spadkowego w chwili śmierci spadkodawcy,
• darowizny dokonane przez spadkodawcę za życia (w określonych przypadkach).

Jak dochodzić zachowku?

Uprawniony do zachowku może żądać od spadkobiercy zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej. Najpierw warto wystosować pisemne wezwanie do zapłaty. Jeśli to nie przyniesie skutku, sprawę można skierować do sądu. Roszczenie o zachowek przedawnia się z upływem 5 lat od ogłoszenia testamentu.

Spadek z ukrytymi długami. Zobacz, jak nie wpaść w finansową pułapkę!
Otrzymanie spadku kojarzy się zwykle z pozytywnymi emocjami i dodatkowym zastrzykiem gotówki. Niestety, rzeczywistość bywa mniej kolorowa – czasem zamiast majątku dziedziczymy długi. Jak uniknąć finansowej pułapki? Podpowiadamy, co...

Czytaj dalej: