Tove Jansson: artystka przez duże „A”
Tove Jansson przyszła na świat w samym sercu Helsinek, w rodzinie, w której sztuka była codziennością. Jej ojciec – utalentowany rzeźbiarz, a mama – kreatywna projektantka, od najmłodszych lat otaczali Tove inspirującą atmosferą twórczości. Nic więc dziwnego, że także jej rodzeństwo poszło artystyczną drogą: jeden z braci został fotografem, drugi zaś z pasją tworzył komiksy. Co ciekawe, cała rodzina Janssonów była znana w Helsinkach jako „klub artystów” – ich dom tętnił życiem, a goście często wspominali o niekończących się rozmowach o sztuce i literaturze.
Już jako nastolatka Tove wiedziała, że jej życie będzie związane ze sztuką. Studiowała malarstwo w Sztokholmie, Helsinkach i Paryżu, a jej talent szybko został dostrzeżony – pierwszą wystawę miała jeszcze przed osiągnięciem pełnoletności! Co więcej, w wieku zaledwie 14 lat napisała książkę, którą później udało się jej własnoręcznie zilustrować, a także wydać. Mało kto wie, że była także utalentowaną ilustratorką książek innych autorów – jej rysunki zdobiły m.in. fińskie wydania „Alicji w Krainie Czarów” i „Hobbita”.
Na początku były „Snorki”
Na przełomie lat 30. i 40. XX wieku Jansson była już uznawana za jedną z najciekawszych młodych artystek Finlandii. Przez wiele lat współpracowała z satyrycznym magazynem „Garm”, gdzie jej dowcipne karykatury i barwne ilustracje zdobiły okładki. To właśnie tam, zupełnie przypadkiem, narodziły się pierwsze postacie przypominające Muminki – wtedy jeszcze nazywane „Snorkami”. Ciekawostką jest, że pierwotny wygląd Muminka był… dość przerażający! Tove stworzyła go jako żart podczas rodzinnej kłótni o filozofię Kanta, rysując na ścianie postać z długim nosem i podpisując ją „złośliwy duch”.
„Muminki się cieszą radością i życiem!”
Rok 1945 przyniósł prawdziwy przełom: w księgarniach pojawiła się pierwsza książka o Muminkach – „Małe trolle i duża powódź”. Choć początkowo nie wzbudziła wielkiego zainteresowania, wszystko zmieniło się wraz z premierą kolejnych tomów: „Kometa nad Doliną Muminków” i „W Dolinie Muminków”. Czytelnicy pokochali niezwykły świat Tove, a jej książki zaczęły podbijać serca nie tylko w Finlandii i Szwecji, ale także daleko poza ich granicami. Warto dodać, że Muminki doczekały się własnego parku rozrywki w Finlandii, a ich przygody zostały przetłumaczone na ponad 40 języków!
Ogromną popularność Muminki zdobyły także dzięki serialom animowanym. Najbardziej znana jest japońsko-fińska produkcja z lat 90., która podbiła serca dzieci na całym świecie, w tym w Polsce. Serial „Muminki” (oryg. „Tanoshii Mūmin Ikka”) emitowany był w polskiej telewizji i do dziś cieszy się statusem kultowego. Co ciekawe, powstało kilka różnych wersji serialu – w tym polsko-austriacka animacja poklatkowa z lat 70., która również ma swoich wiernych fanów.
Tove Jansson nie tylko stworzyła kultowe postacie, ale także inspirowała kolejne pokolenia artystów i pisarzy. Jej życie i twórczość pokazują, że wyobraźnia i odwaga w podążaniu własną drogą mogą zmienić świat.
